Mur de la peste 1720 Lagnes (Vaucluse) |
Je me souviens avoir, au lycée, traduit le passage fameux de la peste à Athènes de Thucydide (IV, 108 sq).
J'étais alors très mauvais en grec, et serais encore plus incapable aujourd'hui de le faire. Thucydide nous rapporte que l'épidémie dura quatre ans. On trouvera sur Persée et ailleurs une traduction, mais ce serait bien de garder un peu de grec dans ce monde disparu. le § L III en particulier est sans doute prophétique.
LIII.
πρῶτόν τε ἦρξε
καὶ ἐς τἆλλα τῇ
πόλει ἐπὶ
πλέον ἀνομίας
τὸ νόσημα. ῥᾷον
γὰρ ἐτόλμα τις
ἃ πρότερον
ἀπεκρύπτετο
μὴ καθ' ἡδονὴν
ποιεῖν,
ἀγχίστροφον
τὴν μεταβολὴν
ὁρῶντες τῶν τε
εὐδαιμόνων
καὶ αἰφνιδίως
θνῃσκόντων
καὶ τῶν οὐδὲν
πρότερον
κεκτημένων,
εὐθὺς δὲ
τἀκείνων
ἐχόντων. [2] ὥστε
ταχείας τὰς
ἐπαυρέσεις
καὶ πρὸς τὸ
τερπνὸν
ἠξίουν
ποιεῖσθαι,
ἐφήμερα τά τε
σώματα καὶ τὰ
χρήματα
ὁμοίως
ἡγούμενοι. [3]
καὶ τὸ μὲν
προσταλαιπωρεῖν
τῷ δόξαντι
καλῷ οὐδεὶς
πρόθυμος ἦν,
ἄδηλον
νομίζων εἰ
πρὶν ἐπ' αὐτὸ
ἐλθεῖν
διαφθαρήσεται·
ὅτι δὲ ἤδη τε
ἡδὺ
πανταχόθεν τε
ἐς αὐτὸ
κερδαλέον,
τοῦτο καὶ
καλὸν καὶ
χρήσιμον
κατέστη. [4] θεῶν
δὲ φόβος ἢ
ἀνθρώπων
νόμος οὐδεὶς
ἀπεῖργε, τὸ μὲν
κρίνοντες ἐν
ὁμοίῳ καὶ
σέβειν καὶ μὴ
ἐκ τοῦ πάντας
ὁρᾶν ἐν ἴσῳ
ἀπολλυμένους,
τῶν δὲ
ἁμαρτημάτων
οὐδεὶς
ἐλπίζων μέχρι
τοῦ δίκην
γενέσθαι
βιοὺς ἂν τὴν
τιμωρίαν
ἀντιδοῦναι,
πολὺ δὲ μείζω
τὴν ἤδη
κατεψηφισμένην
σφῶν
ἐπικρεμασθῆναι,
ἣν πρὶν
ἐμπεσεῖν
εἰκὸς εἶναι
τοῦ βίου τι
ἀπολαῦσαι.